Hỏi:

Tôi thực sự yêu một bạn gái đang học lớp 11. Trong một đêm sinh nhật, chúng tôi đã đi quá giới hạn nên gia đình cô ấy dọa sẽ tố cáo nếu ra trường không cưới. Trong trường hợp này, tôi có phải chịu trách nhiệm hình sự?

Tôi là Trung, năm nay 20 tuổi, hiện là sinh viên một trường đại học tại Hà Nội. Qua bạn bè tôi quen và yêu Hạnh, một học sinh cấp 3, chúng tôi yêu nhau từ khi Hạnh học lớp 10, hiện nay Hạnh đang học lớp 11. Tuy yêu nhau đã gần một năm nhưng chúng tôi luôn tôn trọng và gìn giữ cho nhau.

Nhưng có lẽ sẽ không có gì đáng trách nếu không có chuyện xảy ra đúng sinh nhật vừa rồi của cô ấy. Hôm đó, tôi đến nhà đưa Hạnh đến nhà hàng và mời bạn bè của cả hai đứa đến tổ chức sinh nhật cho người yêu.

Đến 22h, khi cuộc vui đã tàn, tôi chia tay bạn bè. Chiều theo ý muốn của người yêu, tôi đưa cô ấy đến một khách sạn để chúng tôi có những phút hạnh phúc riêng tư cho ngày sinh nhật đồng thời kỷ niệm một năm chúng tôi yêu nhau. Nhưng vừa đặt phòng thì cậu bạn thân gọi điện rủ chúng tôi đi hát karaoke. Hơn 12h, sau khi trở về khách sạn, chúng tôi đã quan hệ tình dục.

Sáng hôm sau, khi tôi đưa Hạnh về nhà, bố mẹ Hạnh đã ngồi chờ sẵn với thái độ không hài lòng. Họ yêu cầu tôi phải viết cam kết khi Hạnh đủ 18 tuổi phải cưới Hạnh, nếu không gia đình sẽ tố cáo việc tôi quan hệ với con gái họ khi chưa đủ 18 tuổi. Vậy, trong trường hợp này tôi phải làm gì? Tôi có phải chịu trách nhiệm hình sự không?

D.A.T

Trả lời:

Bộ luật hình sự không quy định tội danh trong trường hợp giao cấu với người từ đủ 16 tuổi trở lên.

Pháp luật quy định người từ đủ 18 tuổi trở lên là người thành niên. Người chưa đủ 18 tuổi là chưa thành niên (Điều 18, Bộ luật Dân sự). Những người chưa đủ 18 tuổi chưa phát triển một cách toàn diện về thể chất cũng như chưa có kiến thức cần thiết về xã hội, giới tính và tình dục nên việc quan hệ tình dục ở lứa tuổi này sẽ không tốt cho sự phát triển bình thường của các em.

Tuy nhiên, hiện nay pháp luật chỉ nghiêm cấm đối với hành vi giao cấu với trẻ em dưới 16 tuổi, ngay cả khi có đồng thuận. Như vậy, nếu quan hệ tình dục với người chưa đủ 16 tuổi (dù có sự đồng thuận) vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giao cấu với trẻ em, chế tài xử lý là 1-10 năm tù.

Do đó, mặc dù đã thực hiện hành vi giao cấu với người chưa thành niên, nhưng hành vi của bạn trong trường hợp này không phải chịu trách nhiệm hình sự, vì người yêu của bạn đã đủ 16 tuổi nên không còn là trẻ em. Một người được xác định là đủ 16 tuổi bắt đầu từ thời điểm sau 24h của ngày sinh nhật lần thứ 16.

Bạn thực hiện hành vi giao cấu có sự đồng ý của Hạnh và xảy ra sau ngày sinh nhật 16 tuổi (mặc dù chỉ vài phút). Theo khoa học hình sự, người đủ 16 tuổi vể cơ bản đã có một số nhận thức về các yếu tố tâm, sinh lý để chịu trách nhiệm trước hành vi quan hệ tình dục của mình. Vì vậy Bộ luật hình sự không quy định tội danh trong trường hợp giao cấu với người từ đủ 16 tuổi trở lên.

Nếu không có buổi đi hát karaoke ngoài dự kiến, có lẽ các bạn đã thực hiện hành vi giao cấu trước 24h ngày hôm đó, bạn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giao cấu với trẻ em được quy định tại điều 115 BLHS.

Luật sư Trương Anh Tú.