Nhân dịp kỷ niệm 40 năm thành lập Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội, tôi – Trương Anh Tú – muốn gửi gắm những cảm xúc và suy tư về những người đồng nghiệp đáng kính đã để lại dấu ấn sâu đậm trong hành trình hành nghề của mình. Trong số những người đã song hành với tôi, cố luật sư Ngô Tất Hữu, luật sư Phạm Hồng Hải và luật sư Hà Đăng là những con người mà mỗi lần tôi lật lại những bức hình cũ, hình ảnh và những ký ức về họ vẫn còn như sống động trước mắt.

Luật sư Trương Anh Tú cùng các đồng nghiệp.

Luật sư Ngô Tất Hữu – Mộc mạc và quyết liệt

Luật sư Ngô Tất Hữu, người lớn tuổi nhất trong ba vị đồng nghiệp tôi nhắc đến, luôn là một hình mẫu về sự thẳng thắn, quyết liệt nhưng lại rất mộc mạc. Trước khi bước vào nghề luật, ông đã từng là một phóng viên chiến trường thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Những năm tháng lăn lộn trong khói lửa chiến tranh đã tôi luyện cho ông sự bản lĩnh và dũng cảm phi thường.

Phong cách của ông rất rõ ràng: không vòng vo, không thỏa hiệp với những gì sai trái. Ông luôn đấu tranh cho lẽ phải một cách quyết liệt, như cái cách mà ông đã từng cầm bút chiến đấu trên mặt trận báo chí ngày nào. Nhưng trong sự cương nghị ấy lại là một trái tim nhân hậu và mộc mạc. Những câu chuyện ông kể, những lời khuyên ông dành cho tôi không chỉ về nghề nghiệp mà còn về cách làm người – những điều giản dị nhưng sâu sắc. Chính sự thẳng thắn và chân chất của ông đã để lại trong tôi sự kính trọng sâu sắc.

Luật sư Phạm Hồng Hải – Uyên bác và đào hoa

Nếu luật sư Ngô Tất Hữu là biểu tượng của sự thẳng thắn, quyết liệt, thì cố luật sư Phạm Hồng Hải lại toát lên phong thái của một người uyên bác, lịch lãm và – không thể không nhắc đến – đào hoa. Ông không chỉ là một luật sư tài năng mà còn là một người biết cách thu hút mọi ánh nhìn mỗi khi xuất hiện. Những lập luận của ông trước tòa luôn sắc bén, tinh tế, nhưng đồng thời cũng rất thuyết phục bởi phong cách nói chuyện giàu cảm xúc và tri thức.

Ông thường chia sẻ với tôi những câu chuyện đời thường, nhưng cách ông kể chuyện lại đầy mê hoặc, cuốn hút. Nhiều lần, khi nhắc đến tên ông trước các thân chủ cũ, tôi thấy ánh mắt của những thân chủ nữ bỗng sáng long lanh – một nét đào hoa khiến ông trở nên thật đặc biệt. Dẫu vậy, sự cuốn hút ấy không làm lu mờ đi một con người đầy chính trực và tận tâm với nghề.

Đối với tôi, Phạm Hồng Hải không chỉ là một luật sư uyên bác mà còn là một "người nghệ sĩ" của nghề luật. Ông có khả năng biến những lập luận khô khan trở thành những câu chuyện đầy cảm hứng, và điều đó đã làm nên tên tuổi của ông trong giới luật sư. Sự đào hoa, hài hước của ông chỉ làm cho ông thêm phần gần gũi, chứ không hề làm giảm đi sự nghiêm túc trong công việc và cuộc sống.

Luật sư Hà Đăng – Hóm hỉnh, giản dị và giàu nghị lực

Trong số những đồng nghiệp đã cùng tôi đi qua những năm tháng khó quên, luật sư Hà Đăng là người trẻ nhất và cũng là người để lại trong tôi những ký ức gần gũi nhất. Hà Đăng là một người hóm hỉnh, thông tuệ và giản dị đến lạ. Ông luôn khiến mọi người xung quanh cảm thấy thoải mái bởi tính cách gần gũi và sự chân thành trong cách đối xử.

Có lẽ, điểm đặc biệt ở Hà Đăng không chỉ nằm ở tính cách mà còn ở những câu chuyện đầy nghị lực của ông. Tôi nhớ mãi câu chuyện ông kể về kỷ lục của mình – có ngày ông tham gia bào chữa ở bốn phiên tòa liên tiếp, từ sáng đến tối. Những ngày tháng chạy đua với thời gian đó đã giúp ông kiếm đủ tiền để mua một chiếc xe Dream – một tài sản "trong mơ" thời bấy giờ. Nhưng điều khiến tôi nể phục không phải là những thành quả vật chất ông đạt được mà là cách ông luôn trân trọng những vụ việc ông đảm nhận, dù lớn hay nhỏ.

Với nét đẹp lai Pháp, di sản từ người ông là lính Pháp theo Việt Minh, Hà Đăng có sức cuốn hút tự nhiên, nhưng ông không bao giờ dùng điều đó để thu hút sự chú ý. Ông giản dị, mộc mạc, luôn sẵn sàng chia sẻ câu chuyện đời mình như một cách động viên những người trẻ hơn trong nghề.

Cuộc đời là cõi tạm, tình đồng nghiệp còn mãi

Nhìn lại những bức hình cũ, tôi như thấy họ vẫn còn đây, vẫn sống động trong từng khoảnh khắc. Nhưng thực tế là, cuộc đời là cõi tạm, nay còn mai mất. Kẻ ở người đi, để lại những khoảng trống lớn trong lòng người ở lại. Những người đồng nghiệp đáng kính như Ngô Tất Hữu, Phạm Hồng Hải, và Hà Đăng, dù không còn hiện diện, vẫn sống mãi trong ký ức của tôi và của những đồng nghiệp từng sát cánh bên họ.

Mỗi người họ là một nhân duyên đặc biệt trong hành trình hành nghề của tôi. Những câu chuyện, những kỷ niệm, và cả những bài học từ họ đã góp phần định hình con đường sự nghiệp của tôi. Họ nhắc nhở tôi rằng, điều quý giá nhất trong cuộc đời không phải là danh vọng hay tài sản mà chính là những mối nhân duyên đẹp, những tình cảm chân thành mà chúng ta dành cho nhau.

Kỷ niệm 40 năm thành lập Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội không chỉ là dịp để tri ân những người đã đi trước mà còn là cơ hội để thế hệ hiện tại và tương lai cùng nhìn lại, cùng học hỏi và tiếp bước. Những cố luật sư như Ngô Tất Hữu, Phạm Hồng Hải, và Hà Đăng là những tấm gương sáng, là nguồn động lực để chúng ta tiếp tục cống hiến và xây dựng một cộng đồng luật sư không chỉ mạnh về nghề mà còn giàu tình người.

Nhân dịp này, tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc đến những đồng nghiệp đã cùng tôi trải qua những năm tháng khó quên. Xin được tri ân những người đã đi trước, những người đã rời xa, và cả những người đang tiếp tục hành trình này. Cuộc đời là cõi tạm, nhưng tình đồng nghiệp chính là điều mãi mãi không phai. Những bức ảnh xưa, những câu chuyện cũ sẽ luôn nhắc nhở chúng ta sống trọn vẹn hơn, yêu thương nhiều hơn và giữ gìn những giá trị đẹp đẽ nhất của nghề luật.

Luật sư Trương Anh Tú

(Bài viết tưởng nhớ những đồng nghiệp đáng kính, nhân dịp kỷ niệm 40 Đoàn LSTP Hà Nội)