Nhắc đến luật sư Phạm Hồng Hải là nhắc đến một con người đầy cá tính và tâm huyết, một người có vai trò rất lớn trong việc khôi phục và định hình lại nghề luật sau thời kỳ đổi mới ở Việt Nam. Nếu cụ Phan Văn Trường được xem là luật sư người Việt Nam đầu tiên, thì luật sư Phạm Hồng Hải chính là người đã nhắc nhở chúng ta về sự trở lại mạnh mẽ của nghề này, với vai trò không chỉ là người bào chữa mà còn là người bảo vệ công lý và phát triển hệ thống pháp luật Việt Nam trong thời kỳ hiện đại.

Ông Phạm Hồng Hải không chỉ là một luật sư xuất sắc mà còn là người tiên phong trong việc khẳng định tầm quan trọng của nghề luật sư trong xã hội Việt Nam đang chuyển mình. Trong những năm tháng đất nước chuyển đổi từ nền kinh tế bao cấp sang kinh tế thị trường, khi các vấn đề pháp lý trở nên phức tạp và đa dạng hơn, ông luôn kiên định với quan điểm rằng luật sư không chỉ đóng vai trò bảo vệ thân chủ trong các tranh tụng mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng, minh bạch.

Luật sư Phạm Hồng Hải

Tôi có may mắn được làm việc và học hỏi từ luật sư Phạm Hồng Hải qua nhiều vụ án lớn nhỏ. Ông luôn để lại trong tôi ấn tượng mạnh mẽ bởi sự thẳng thắn, quyết liệt và sự yêu ghét rõ ràng. Với ông, không có sự thỏa hiệp nào đối với cái sai và sự bất công. Những vụ án mà ông tham gia đều là những bài học quý giá về sự chính trực, không khoan nhượng trong việc tìm kiếm và bảo vệ công lý. Cá tính mạnh mẽ ấy đã giúp ông ghi dấu ấn không chỉ trong ngành luật mà còn trong lòng những người từng tiếp xúc với ông.

Một trong những vụ án nổi tiếng mà ông từng tham gia chính là vụ án Vườn Điều. Đây không chỉ là một vụ tranh chấp pháp lý phức tạp mà còn là thử thách lớn đối với ông. Trong vụ án này, ông đã sử dụng không chỉ những lập luận sắc bén mà còn thể hiện lòng nhân ái của mình, hiểu rõ từng góc khuất của thân chủ để bào chữa một cách thấu tình đạt lý. Ông luôn cho rằng, công lý không chỉ là chiến thắng trong các cuộc tranh tụng mà còn là việc mang lại sự công bằng cho những con người yếu thế trong xã hội.

Tuy vậy, đằng sau sự cứng rắn, quyết liệt của ông là một trái tim đầy nhân ái. Trong những năm cuối đời, khi sức khỏe không còn cho phép ông tiếp tục ra tòa, ông vẫn luôn theo dõi, trăn trở về những thân chủ mà ông đã từng bảo vệ. Tôi vẫn nhớ như in lần tôi đến thăm ông khi ông lâm bệnh, và mở cuộc gọi video để ông có thể nói chuyện với một thân chủ cũ. Ban đầu, ông hơi lúng túng, nhưng ngay khi nhận ra người phụ nữ ấy, ánh mắt của họ đều rớm lệ. Đó là một khoảnh khắc đầy xúc động – bốn con mắt cùng rơi lệ – một minh chứng rõ ràng cho sự gắn kết đặc biệt mà ông đã tạo dựng trong lòng những người mà ông từng giúp đỡ.

Với ông Phạm Hồng Hải, nghề luật không chỉ là việc tranh cãi để thắng một vụ kiện, mà còn là hành trình bảo vệ những giá trị nhân văn, góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn. Ông thường xuyên chia sẻ với tôi và các đồng nghiệp trẻ rằng, nghề luật sư đòi hỏi cái tâm trong sáng, sự chính trực và lòng yêu nghề. Ông luôn dặn dò rằng, làm nghề luật là làm nghề của nhân tâm, của sự chính trực và công lý. Chúng ta không chỉ bảo vệ thân chủ mà còn bảo vệ những giá trị nhân văn, bảo vệ những con người cần sự công bằng trong xã hội.

Sự nghiệp của luật sư Phạm Hồng Hải là một hành trình dài với đầy thách thức, nhưng ông chưa bao giờ từ bỏ niềm đam mê và trách nhiệm của mình. Trong những năm cuối đời, ông vẫn không ngừng trăn trở về sự phát triển của Đoàn Luật sư Hà Nội và thế hệ luật sư trẻ. Ông luôn mong muốn truyền đạt những kinh nghiệm quý báu mà ông tích lũy được trong suốt sự nghiệp, khuyến khích các đồng nghiệp trẻ làm việc với cái tâm sáng và trách nhiệm lớn lao đối với xã hội.

Những đóng góp của ông không chỉ dừng lại ở các vụ án mà ông từng tham gia, mà còn thể hiện qua vai trò quan trọng của ông trong việc định hình lại nghề luật sau thời kỳ đổi mới. Nếu như cụ Phan Văn Trường là người mở đầu cho nghề luật sư tại Việt Nam, thì luật sư Phạm Hồng Hải chính là người đã góp phần tái định hình nghề luật trong giai đoạn hiện đại, đưa nghề này trở thành một trong những trụ cột của hệ thống pháp lý Việt Nam.

Luật sư Phạm Hồng Hải đã ra đi, nhưng di sản của ông sẽ mãi mãi tồn tại trong lòng những người từng biết đến và làm việc với ông. Ông để lại một dấu ấn lớn không chỉ về mặt chuyên môn mà còn về mặt đạo đức nghề nghiệp, truyền cảm hứng cho biết bao thế hệ luật sư trẻ. Sự chính trực, lòng nhiệt huyết và trái tim nhân hậu của ông sẽ luôn là kim chỉ nam cho chúng tôi – những người đồng nghiệp, những người học trò của ông – trên con đường bảo vệ công lý.

Ông không chỉ là một người thầy mà còn là một người bạn lớn. Những bài học về nghề nghiệp, về lòng yêu nghề và sự cống hiến hết mình mà ông để lại cho tôi và nhiều đồng nghiệp khác sẽ mãi là hành trang quý giá. Ông đã sống trọn vẹn một cuộc đời đầy ý nghĩa, và sự ra đi của ông để lại nỗi tiếc thương vô hạn.

Luật sư Phạm Hồng Hải – một biểu tượng không bao giờ phai nhạt trong lòng chúng ta.

Luật sư Trương Anh Tú

TAT LAW FIRM