Chuyên gia đánh giá, kháng nghị việc giảm án của Phan Sào Nam gần như chưa có tiền lệ. Trong trường hợp các quyết định giảm án bị hủy ông Phan Sào Nam sẽ phải tiếp tục thi hành án.

Quy trình xét giám án như nào?

Như đã đưa, Phan Sào Nam – người tổ chức đường dây đánh bạc nghìn tỷ liên quan 2 tướng công an đã ra tù vào ngày 6/2 vừa qua. Ông Nam bị bắt vào năm 2017 và sau đó bị TAND tỉnh Phú Thọ phạt 5 năm tù về các tội “Rửa tiền”, “Tổ chức đánh bạc”.

Sau phiên tòa, Phan Sào Nam chấp hành án tại Trại giam Quảng Ninh và được TAND tỉnh Quảng Ninh 2 lần ra quyết định giảm án tù, một quyết định giảm 19 tháng và một quyết định giảm 3 tháng 7 ngày.

Ngày 14/4, Viện KSND cấp cao tại Hà Nội đã kháng nghị đề nghị tòa án cùng cấp xử giám đốc thẩm theo hướng hủy 2 quyết định giảm án tù với Phan Sào Nam của TAND tỉnh Quảng Ninh. Viện kiểm sát cấp cao cho rằng, các quyết định này không có căn cứ pháp luật.

Luật sư Đặng Xuân Cường - Cty luật TAT Law Firm.

Được hỏi về điều kiện để phạm nhân được giảm án, tha tù trước thời hạn, luật sư Đặng Xuân Cường - Công ty luật TAT Law Firm cho hay trong trường hợp bị tuyên 5 năm tù như Phan Sào Nam, muốn được giảm án phạt đạt yêu cầu chấp hành được một phần ba thời hạn phạt tù và phải có ít nhất 6 tháng hoặc hai quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại khá trở lên; được giảm thời hạn chấp hành hình phạt trong trường hợp đặc biệt như lập công, đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo.

Phạm nhân có thể được tha tù trước thời hạn khi đạt điều kiện phạm tội lần đầu, có nhiều tiến bộ; có ý thức cải tạo tốt; có nơi cư trú rõ ràng; đã chấp hành xong hình phạt bổ xung và hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí.

Các điều kiện trên được quy định tại Bộ luật Hình sự; Luật Thi hành án hình sự và Thông tư liên tịch số 02 năm 2013 của Bộ Công an, Bộ Quốc Phòng, Viện KSND tối cao và TAND tối cao.

Về quy trình giảm án, tha tù trước thời hạn, luật sư Cường giải đáp, các trại giam của công an, quân đội sẽ lập hồ sơ và chuyển cho tòa án cấp tỉnh hoặc quân khu nơi phạm nhân thi hành án. Hồ sơ này gồm bản án, kết quả xếp loại phạm nhân, kết luận y khoa trong trường hợp phạm nhân mắc bệnh hiểm nghèo hoặc già yếu…

Sau khi có hồ sơ, tòa án sẽ mở phiên họp xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù bằng Hội đồng gồm ba thẩm phán, có sự tham gia của kiểm sát viên cùng cấp. Hội đồng có thể họp tại trụ sở Tòa án hoặc tại trại giam, trại tạm giam nơi phạm nhân đang chấp hành án phạt.

Có thể bắt đi thi hành án

Tuy nhiên theo đánh giá của luật sư Cường, việc Viện KSND cấp cao tại Hà Nội ra kháng nghị với quyết định giảm án tù của ông Nam là rất hi hữu, có dấu hiệu bất thường.

Sau khi Viện KSND cấp cap tại Hà Nội ra kháng nghị, vụ việc liên quan đến Phan Sào Nam sẽ được xem xét theo quy trình Giám đốc thẩm.

"Giám đốc thẩm không phải một cấp xét xử; đây là quy trình xét lại bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị kháng nghị vì phát hiện có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án" - ông Cường giải thích.

Luật sư Cường dẫn các điều khoản của Bộ luật Tố tụng hình sự và cho hay: “Với phiên tòa giám đốc thẩm, ông Nam vẫn có quyền trình bày ý kiến, quan điểm của mình về những vấn đề mà Hội đồng giám đốc thẩm yêu cầu. Tuy nhiên, Hội đồng giám đốc thẩm sẽ xem xét các quy định của pháp luật để đưa ra phán quyết”.

Vẫn theo luật sư Cường, trong trường hợp tòa cấp cao hủy các quyết định giảm 22 tháng 7 ngày tù của Phan Sào Nam, người này sẽ phải tiếp tục đi thi hành án và nếu không chấp hành sẽ bị cảnh sát áp giải đi thi hành án và những người ra quyết định có thể bị xử lý về mặt thi đua, khen thưởng…