Liên quan vụ tòa án lập khống 57 vụ án “ảo”, dư luận đặt câu hỏi, mục đích không chỉ đạt chỉ tiêu đề ra còn nhằm tạo điều kiện cho một thẩm phán đủ điều kiện bổ nhiệm lại. Vậy có vi phạm điều 359 BLHS về tội giả mạo trong công tác?

Mới đây, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Đắk Nông đã quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức khiển trách đối với 3 cán bộ nguyên là lãnh đạo, thẩm phán TAND huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông.

Ba cán bộ bị kỷ luật gồm ông Phạm Văn Phiếm, Chánh án TAND huyện Tuy Đức - nguyên Bí thư Chi bộ, Chánh án TAND huyện Đắk Song; bà Nguyễn Thị Hải Âu, Phó Chánh án TAND huyện Krông Nô - nguyên Phó Bí thư Chi bộ, Phó Chánh án TAND huyện Đắk Song và ông Nguyễn Xuân Triệu, Thẩm phán TAND huyện Tuy Đức - nguyên Thẩm phán TAND huyện Đắk Song.

TAND huyện Đắk Song. 

Trong năm 2016, 3 cán bộ nói trên để cấp dưới tạo lập 57 hồ sơ vụ án dân sự không có đương sự, không có tranh chấp thực tế, trong đó có trực tiếp giải quyết một số hồ sơ, vi phạm quy định của Bộ Luật tố tụng dân sự.

Đáng chú ý, theo một nguồn tin, lý do tạp lập 57 hồ sơ vụ án “ảo” ngoài đạt chỉ tiêu đề ra còn nhằm tạo điều kiện cho một thẩm phán đủ điều kiện bổ nhiệm lại.

Cụ thể, thời điểm năm 2016, một cán bộ tòa án tên Dung không đủ điều kiện để bổ nhiệm lại thẩm phán nên đã lập khống thêm nhiều hồ sơ đã giải quyết. Việc lập thêm hồ sơ "ảo" này sẽ khiến tỷ lệ án hủy của bà Dung giảm xuống dưới 3% (trong 5 năm nhiệm kỳ) để đủ điều kiện được bổ nhiệm lại.

Bà Dung là người đã tạo lập 57 hồ sơ vụ án "ảo" và là người tự bỏ tiền túi để đóng án phí, với mức án phí khoảng vài trăm ngàn đồng/vụ án để thực hiện các bước thụ lý, xét xử. Đáng chú ý, bà Dung trực tiếp được phân công thụ lý, giải quyết 20 vụ; bà Nguyễn Thị Hải Âu giải quyết 12 vụ; ông Phạm Văn Phiếm và ông Nguyễn Xuân Triệu mỗi người giải quyết 8 vụ. Tuy nhiên, các vụ án đều có chung một kết quả là bị đình chỉ do một đương sự rút đơn kiện.

Khi sự việc bị phát hiện, bà Dung xin nghỉ việc.

Nhiều ý kiến cho rằng, hành vi của các cán bộ này có dấu hiệu xâm phạm nghiêm trọng hoạt động tư pháp và có dấu hiệu của hành vi "Giả mạo trong công tác" theo quy định tại khoản 4, điều 359, Bộ luật hình sự năm 2015.

Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, các cán bộ trên đều là người có chức vụ quyền hạn mà lại làm giả các giấy tờ tài liệu của cơ quan tổ chức, do vậy có dấu hiệu của hành vi giả mạo trong công tác theo Điều 359 Bộ luật hình sự năm 2015.

Luật sư Cường phân tích, để thụ lý đến gần 60 vụ án “giả mạo”, tòa án này phải ban hành các quyết định về việc thụ lý, quyết định phân công thẩm phán thụ lý giải quyết, quyết định đình chỉ... phải thực hiện việc nộp tạm ứng án phí, phải có đơn thư, chữ ký, chữ viết của đương sự. Để có một hồ sơ vụ án sẽ bao gồm rất nhiều tài liệu, chứng cứ trong đó có các giấy tờ của các cơ quan, tổ chức... và các đơn thư văn bản tài liệu của các đương sự trong vụ án.

Đây những vụ án được cơ quan chức năng xác định là không có thật nên các giấy tờ làm căn cứ để thụ lý, giải quyết và đình chỉ sẽ được xác định là các giấy tờ, tài liệu giả (có thể là giả về mặt nội dung - nội dung không có thật hoặc có thể là giả về hình thức- giả chữ ký, giả con dấu).

Hành vi làm giả giấy tờ, tài liệu của cơ quan tổ chức sẽ ảnh hưởng đến lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước, là nguồn gốc để phát sinh các hành vi vi phạm pháp luật khác, gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội. Bởi vậy, hành vi làm giả giấy tờ, tài liệu của cơ quan tổ chức là hành vi nguy hiểm cho xã hội, người vi phạm sẽ bị xử lý hình sự.

Theo Điều 359. Tội giả mạo trong công tác, hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn làm giả giấy tờ tài liệu của cơ quan tổ chức, kể cả là giấy tờ tài liệu của cơ quan tổ chức do mình đang thực hiện nhiệm vụ, có thẩm quyền là hành vi vi phạm pháp luật hình sự. Với hành vi làm giả từ 11 giấy tờ, tài liệu giả trở lên hình phạt mà người vi phạm phải đối mặt là phạt tù từ 12 năm tù đến 20 năm theo quy định tại khoản 4, Điều 359 Bộ luật hình sự năm 2015 nêu trên.

Luật sư Cường cho rằng, hành vi ra bản án, quyết định trái pháp luật, không theo đúng trình tự thủ tục luật định, không có căn cứ cũng có thể bị xử lý hình sự về tội ra bản án trái pháp luật hoặc tội ra quyết định trái pháp luật... thuộc nhóm tội xâm phạm hoạt động tư pháp trong Bộ luật hình sự năm 2015.

Đánh giá sự việc này là nghiêm trọng, có dấu hiệu hình sự của nhiều tội danh theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015, luật sư Cường cho rằng, cơ quan chức năng cần chuyển hồ sơ vụ việc sang Cục điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao để xem xét xử lý đối với sai phạm của một số cán bộ, cá nhân có liên quan trong vụ việc nêu trên.

Điều 359. Tội giả mạo trong công tác

1. Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu;

b) Làm, cấp giấy tờ giả;

c) Giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Có tổ chức;

b) Người phạm tội là người có trách nhiệm lập hoặc cấp các giấy tờ, tài liệu;

c) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 02 giấy tờ giả đến 05 giấy tờ giả.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 05 giấy tờ giả đến 10 giấy tờ giả;

b) Để thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 11 giấy tờ giả trở lên;

b) Để thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

5. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.".

Báo Tri thức & cuộc sống 

(- PV Hải Ninh)