Trong một thế giới đầy biến động, các nền kinh tế hàng đầu thế giới năm 2024 không chỉ tiếp tục khẳng định vai trò dẫn dắt mà còn phản ánh sự dịch chuyển và điều chỉnh đáng chú ý của cán cân kinh tế toàn cầu. Từ sự bứt phá đầy bất ngờ của Nhật Bản đến nỗ lực trỗi dậy của Nga, bức tranh kinh tế năm nay mang đậm sắc thái của đổi mới và thách thức.

Ảnh minh họa

Hoa Kỳ vẫn giữ vững vị trí dẫn đầu với GDP 25,43 nghìn tỷ USD, chiếm phần lớn nền kinh tế toàn cầu. Với GDP bình quân đầu người thuộc nhóm cao nhất thế giới, Mỹ tiếp tục là cường quốc kinh tế số một nhờ sự đổi mới công nghệ, sức mạnh tiêu dùng nội địa và vai trò trung tâm tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, Mỹ cũng phải đối mặt với bất bình đẳng thu nhập ngày càng gia tăng và sức ép điều chỉnh chiến lược kinh tế trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Ở vị trí thứ hai, Trung Quốc đạt GDP 14,72 nghìn tỷ USD, khẳng định vai trò trung tâm sản xuất và đầu tư toàn cầu. Tuy nhiên, Trung Quốc không còn duy trì tốc độ tăng trưởng bùng nổ như trước, mà chuyển hướng sang tái cấu trúc nội bộ và thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Các thách thức từ khủng hoảng bất động sản và những áp lực cải cách đặt nước này vào tình thế phải cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định xã hội.

Sự bứt phá đáng chú ý đến từ Nhật Bản, nền kinh tế lớn thứ ba với GDP 4,25 nghìn tỷ USD. Trong nhiều năm, Nhật Bản bị xem là nền kinh tế tăng trưởng chậm, chịu tác động từ dân số già và nợ công cao. Nhưng năm 2024, Nhật Bản bất ngờ trỗi dậy nhờ chiến lược cải cách mạnh mẽ và ứng dụng công nghệ đột phá trong sản xuất. Các ngành công nghiệp truyền thống như ô tô và điện tử chuyển đổi mạnh mẽ sang năng lượng sạch và công nghệ tự động hóa, giúp Nhật Bản không chỉ giữ vững thị phần xuất khẩu mà còn định hình những xu hướng toàn cầu mới.

Ở châu Âu, Đức với GDP 3,85 nghìn tỷ USD tiếp tục dẫn đầu khu vực. Nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu này đang chịu áp lực từ biến động kinh tế toàn cầu và chuyển đổi năng lượng. Trong khi đó, Pháp và Anh dù duy trì vị thế trong nhóm 10 nhưng tốc độ tăng trưởng chậm lại, phản ánh tác động từ Brexit và chi phí xã hội cao.

Đáng chú ý, Nga với GDP 2,24 nghìn tỷ USD đang thể hiện sự phục hồi mạnh mẽ sau những tác động từ các lệnh trừng phạt quốc tế. Nga tận dụng giá năng lượng cao để củng cố ngân sách và thúc đẩy xuất khẩu tài nguyên. Bất chấp áp lực từ bên ngoài, Nga đã đầu tư mạnh vào công nghiệp quốc phòng và công nghệ năng lượng, tạo ra sức bật mới trong nền kinh tế. Đây không chỉ là một sự trỗi dậy đơn thuần mà còn là tín hiệu khẳng định vị trí quan trọng của Nga trong bản đồ kinh tế toàn cầu.

Trong nhóm này, Ấn Độ tiếp tục gây ấn tượng với GDP 3,41 nghìn tỷ USD và tốc độ tăng trưởng cao nhất trong nhóm, đạt 6%. Là nền kinh tế có dân số trẻ và ngành dịch vụ phát triển mạnh, Ấn Độ đang tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ toàn cầu. Canada và Ý duy trì sự ổn định nhưng đối mặt với các vấn đề như biến đổi khí hậu và nợ công cao, đòi hỏi những cải cách dài hạn để duy trì tăng trưởng bền vững.

Bức tranh toàn cầu năm 2024 cho thấy sự dịch chuyển rõ nét. Nếu như các nền kinh tế phát triển như Đức, Pháp, và Anh gặp khó khăn trong duy trì tốc độ tăng trưởng, thì Nhật Bản và Nga lại nổi lên như những điểm sáng bất ngờ. Nhật Bản không chỉ tận dụng lợi thế công nghệ mà còn điều chỉnh chính sách kinh tế vĩ mô phù hợp với xu thế toàn cầu. Nga, dù gặp nhiều áp lực từ bên ngoài, đã chứng minh khả năng thích nghi và tận dụng thời cơ để hồi phục mạnh mẽ.

Sự phân hóa rõ rệt giữa các nền kinh tế cũng phản ánh những thách thức dài hạn của kinh tế toàn cầu. Các nền kinh tế giàu có như Mỹ, Đức, Nhật Bản vẫn giữ vai trò dẫn dắt, nhưng phải đối mặt với những bài toán mới về năng suất lao động, dân số già và chuyển đổi năng lượng. Trong khi đó, các quốc gia đang phát triển như Ấn Độ, và ngay cả Nga trong một bối cảnh đặc biệt, lại nổi lên như những động lực tăng trưởng mới, mang lại hy vọng cho một bản đồ kinh tế toàn cầu đa dạng hơn.

Kinh tế thế giới năm 2024 không chỉ là sự cạnh tranh giữa các cường quốc mà còn là câu chuyện về sự thích nghi và đổi mới. Nhật Bản và Nga đã chứng minh rằng, trong bất kỳ bối cảnh nào, những nền kinh tế biết cách tận dụng thời cơ và cải cách đúng hướng sẽ có cơ hội vươn lên mạnh mẽ. Bức tranh này không chỉ mở ra cơ hội mới cho các quốc gia mà còn mang lại bài học quan trọng về tầm nhìn và chiến lược phát triển trong một thế giới đầy biến động.

Luật sư Trương Anh Tú

Chủ tịch TAT Law Firm