Luật sư Mai Thảo cho rằng, từ vụ việc TikToker "Hải Sen" bán hàng giả, Cục ATTP cấp phép rồi khuyên không dùng, có thể thấy rõ thực tế, giấy công bố không phải là bằng chứng duy nhất để người tiêu dùng yên tâm.

Từ vài phút video đến hàng trăm nghìn hộp siro

Mới đây, vụ việc TikToker "Gia đình Hải Sen" quen thuộc với nhiều bậc cha mẹ đã chia sẻ, giới thiệu sản phẩm “Siro ăn ngon” cho trẻ em nhưng thực tế chất lượng chưa đạt như cam kết đang khiến dư luận quan tâm. Những đoạn video, hình ảnh gia đình thân thiện, lời nói có vẻ chân thành đã đủ để hàng nghìn đơn hàng được chốt trong thời gian ngắn.

Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Ninh Bình công bố lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Lê Văn Hải, chủ kênh TikTok "Gia đình Hải Sen". Ảnh: CAND

Điều đáng nói, sản phẩm này có giấy công bố, có tem nhãn đầy đủ. Nhưng trao đổi với PV Dân Việt, luật sư Mai Thảo (TAT Law Firm) nhấn mạnh: "Giấy công bố không phải là bằng chứng duy nhất để người tiêu dùng yên tâm. Hồ sơ giấy tờ chỉ chứng minh sản phẩm được phép ra thị trường, còn chất lượng thực tế chỉ được bảo đảm khi doanh nghiệp tuân thủ quy trình chuẩn và cơ quan quản lý làm tốt công tác giám sát hậu kiểm”, luật sư Mai Thảo nói.

Bộ Y tế có thông báo khuyến cáo về sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Siro ăn ngon Hải Bé của Công ty TNHH Hải Bé. Ảnh chụp màn hình.

Nhìn từ góc độ pháp luật, theo luật sư Mai Thảo, Việt Nam đã có quy định khá rõ về công bố chất lượng thực phẩm chức năng, về trách nhiệm thu hồi nếu phát hiện sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, khi công tác hậu kiểm còn rời rạc, không thường xuyên và thiếu công khai, thì những lỗ hổng sẽ vô tình tiếp tay cho sản phẩm chưa đạt chuẩn tiếp cận người mua.

"Bên cạnh đó, các nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử – nơi đăng tải video, chạy quảng cáo, phát sinh đơn hàng cũng cần được đặt trong trách nhiệm kiểm soát nội dung, gỡ bỏ thông tin không đúng thực tế, phối hợp với cơ quan chức năng khi có phản ánh. Đây là xu hướng quản lý mà nhiều nước đã áp dụng nhằm bảo vệ người tiêu dùng tốt hơn", luật sư Mai Thảo cho hay.

Người tiêu dùng: Đừng để mất quyền lợi chỉ vì ngại rắc rối

Theo luật sư Mai Thảo, trong câu chuyện này, điều dễ thấy là nhiều người mua đã tin tuyệt đối mà không lưu lại hóa đơn, tin nhắn hay hình ảnh giao dịch. Khi phát hiện chất lượng sản phẩm không như mong đợi, không ít người băn khoăn không biết phản ánh với ai, hoặc e ngại thủ tục rườm rà.

Luật sư Mai Thảo (TAT Law Firm). Ảnh: NVCC

“Người tiêu dùng cần tập thói quen lưu lại bằng chứng mua bán. Khi phát hiện dấu hiệu sản phẩm không đúng như công bố, hãy chủ động thông tin cho cơ quan quản lý địa phương, đồng thời có thể tham khảo ý kiến luật sư để biết cách yêu cầu bồi thường hoặc được bảo vệ quyền lợi chính đáng", luật sư Mai Thảo khuyến nghị.

Luật sư cũng cho biết, việc chủ động lên tiếng không chỉ để đòi lại quyền lợi cá nhân, mà còn góp phần ngăn chặn những sản phẩm chưa đạt chuẩn tiếp tục tồn tại ngoài thị trường.

Luật sư Mai Thảo cũng bày tỏ, trên cương vị quản lý chuyên môn, bản thân chị và các cộng sự luôn quan niệm công việc luật sư không chỉ dừng lại ở giải quyết tranh chấp khi rủi ro đã phát sinh mà quan trọng hơn là đồng hành, tư vấn từ sớm để phòng ngừa những vấn đề pháp lý không đáng có.

Với các vụ việc liên quan tới sản phẩm tiêu dùng, đội ngũ luật sư cũng thường xuyên hỗ trợ khách hàng tra cứu quy định, hướng dẫn quy trình khiếu nại, chuẩn bị hồ sơ yêu cầu bồi thường hoặc làm việc với các bên liên quan để đảm bảo quyền lợi được thực thi đúng pháp luật.

Chia sẻ quan điểm về vụ việc TikToker Hải Sen, luật sư Mai Thảo nhấn mạnh: “Một vụ việc tưởng nhỏ nhưng gợi nhắc một điều quan trọng - niềm tin là tài sản lớn nhất, cả với người tiêu dùng và doanh nghiệp. Khi quy trình quản lý được làm nghiêm túc, doanh nghiệp đặt chất lượng và sức khỏe khách hàng lên trên lợi nhuận, người tiêu dùng cũng tự trang bị kiến thức pháp lý để bảo vệ mình, thì những sản phẩm không đạt chuẩn sẽ không còn đất sống”.

Từ góc nhìn pháp lý, luật sư cho rằng mỗi bên đều có trách nhiệm rõ ràng: cơ quan quản lý cần tăng cường hậu kiểm, công khai sai phạm để răn đe; doanh nghiệp giữ uy tín bằng sản phẩm đạt chuẩn; còn người tiêu dùng hãy là người mua thông thái, dám phản hồi và lên tiếng khi quyền lợi bị ảnh hưởng.

"Trên tinh thần đó, đội ngũ luật sư chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục đồng hành với cộng đồng, chia sẻ kiến thức pháp luật dễ hiểu, sẵn sàng hỗ trợ bất cứ khi nào người dân, doanh nghiệp cần, hướng tới một môi trường tiêu dùng minh bạch, lành mạnh và bền vững", luật sư Mai Thảo nói thêm.

Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra (Phòng Cảnh sát kinh tế) Công an tỉnh Ninh Bình đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét chỗ ở, nơi làm việc đối với Trần Đại Phúc là Giám đốc Công ty TNHH Hải Bé và Lê Văn Hải (thành viên góp vốn của Công ty TNHH Hải Bé) về tội "Buôn bán hàng giả là thực phẩm" quy định tại Khoản 1, Điều 193, Bộ luật Hình sự năm 2015.

Lê Văn Hải là chủ kênh TikTok "Gia đình Hải Sen" với hơn 2,6 triệu lượt follow và 1 vlog trên Facebook với tên gọi "Hải Sen Vlog". Trước đó, kênh TikTok này thường có rất nhiều video chia sẻ các bài viết bán các loại hàng hóa với các sản phẩm xịt khử mùi hôi, sữa rửa mặt, kem tẩy lông, siro ăn ngon...

Kiểm tra đối với Công ty TNHH Hải Bé (ở thôn Thành Tây, xã Văn Phú, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình) công an phát hiện, thu giữ các mặt hàng là mỹ phẩm và thực phẩm chức năng không có đầy đủ hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ.

Tiến hành giám định đối với các chỉ tiêu chất lượng của "Siro ăn ngon Hải Bé", công an xác định các chất gồm Vitamin A, Calci, Vitamin C (chất chính tạo nên công dụng của sản phẩm) chỉ đạt dưới 70% so với công bố, theo quy định tại Nghị định số 98/2020 của Chính phủ thì thực phẩm bảo vệ sức khỏe "Siro ăn ngon Hải Bé" là hàng giả.

Công an tỉnh Ninh Bình xác định trong thời gian từ năm 2024 đến nay, Công ty TNHH Hải Bé đã bán qua các kênh mạng xã hội TikTok shop, Facebook, Shopee "Gia đình Hải Sen", "Hải Sen" với hơn 800.000 sản phẩm. Trong đó, riêng mặt hàng "Siro ăn ngon Hải Bé" bán với số lượng trên 100.000 hộp sản phẩm.

Với giá bán lẻ ở mức 160.000-200.000 đồng/hộp, ước tính chủ kênh TikTok Gia đình Hải Sen đã thu 16-20 tỷ đồng từ bán "Siro ăn ngon Hải Bé".