Theo giới chuyên gia, nếu "yêu sách" đòi áp giá sàn vé máy bay của Vietnam Airlines được chấp thuận, chúng ta sẽ phải bay với giá rất đắt, thị trường hàng không mất đi tính cạnh tranh và cuối cùng là người dân chịu thiệt.

Áp giá sàn cho vé máy bay là đề xuất đã nhận nhiều sự phản đối vào đầu năm 2017. Tại thời điểm đó, các hãng bay đã đề xuất vé máy bay phải có giá sàn là Vietnam Airlines và Pacific Airlines (khi đó là Jetstar Pacific Airlines) - 2 hãng bay thuộc Tổng công ty Hàng không Việt Nam.

Một lần nữa, Vietnam Airlines lại đưa ra đề xuất gây tranh cãi trên. Trong buổi làm việc đầu tháng 4 với Cục Hàng không, đúng 4 năm sau lần đầu muốn áp giá vé sàn cho dịch vụ vận tải hàng không, Vietnam Airlines lại một lần nữa muốn đề xuất của mình được nhà chức trách cân nhắc.

Cụ thể, với giá sàn, Vietnam Airlines đề xuất 2 phương án, trong đó phương án 1 là áp bằng chi phí biến đổi của hàng không giá rẻ căn cứ theo chi phí của Pacific Airlines (thuộc Vietnam Airlines Group) giai đoạn 2019.

Theo đó, giá sàn cho các đường bay dưới 500km là 414.000 đồng; các đường bay 500 - 850km là 570.000 đồng; các đường bay 850 - 1.000km là 755.000 đồng; các đường bay 1000 - 1.280km là 804.000 đồng và các đường bay từ 1.280km trở lên là 917.000 đồng.

Ở phương án 2, Vietnam Airlines đề xuất áp giá sàn bằng 35% trần giá vé đề xuất, cao hơn phương án 1. Theo đó, giá sàn cho các đường bay từ dưới 500 - 1.280km trở lên sẽ tăng dần từ 560.000 đồng lên cao nhất là 1,4 triệu đồng.

Hiện nay, mức giá sàn là 0 đồng. Như vậy, nếu kiến nghị của Vietnam Airlines được thông qua, các chương trình khuyến mãi giá rẻ hoặc vé 0 đồng trước đây sẽ không còn mà phải tuân theo mức giá sàn theo đề xuất nêu trên.

Đề xuất áp giá sàn vé máy bay của Vietnam Airlines vấp phải sự phản đối mạnh mẽ.

Dưới góc nhìn chuyên gia, PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, luật về giá quy định đối với những thị trường vẫn còn các doanh nghiệp giữ vị trí thống lĩnh như thị trường hàng không hiện nay với 2 hãng Vietnam Airlines và VietJet Air chiếm thị phần hơn 50%, tức là chưa có cạnh tranh thực sự nên nhà nước vẫn phải quy định giá trần và không quy định giá sàn.

"Nguyên nhân là vì nếu vượt giá trần sẽ bất lợi cho người tiêu dùng, còn doanh nghiệp muốn hạ giá như thế nào tùy doanh nghiệp, chỉ có lợi cho người tiêu dùng. Do vậy, đề xuất áp giá sàn là phi lý, không phù hợp với việc cạnh tranh theo thị trường", ông Long nhấn mạnh.

PGS.TS Ngô Trí Long cũng chia sẻ, trong giai đoạn hiện nay, khi các doanh nghiệp hàng không gặp khó khăn do COVID-19, việc áp giá sàn vừa không có lợi cho người tiêu dùng, vừa không khuyến khích cạnh tranh, vì một doanh nghiệp kinh doanh giỏi có thể hạ giá mà vẫn có lãi thì không nên hạn chế vì điều đó mang lại lợi ích cho người tiêu dùng.

Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật hàng không, Đại học Bách Khoa TP. HCM nêu quan điểm: Việc áp giá sàn vé máy bay tuyến nội địa là không hợp lý, không phù hợp quy luật cung cầu của thị trường, khiến quyền lợi người dân sẽ bị ảnh hưởng. Nếu những "yêu sách" và đòi hỏi của Vietnam Airlines được chấp thuận, khách hàng sẽ phải bay với giá rất đắt, thị trường hàng không mất đi tính cạnh tranh, việc này không có lợi cho người dân.

"Khách bay trong nước sẽ không được hưởng các chuyến bay khuyến mãi có vé 0 đồng hoặc vài chục ngàn đồng mà các hãng đang áp dụng rộng rãi để giải quyết việc làm, cải thiện dòng tiền và tham gia kích cầu cho ngành du lịch...", PGS.TS Nguyễn Thiện Tống nói.

Các chuyên gia cho rằng việc áp sàn giá vé máy bay chỉ có lợi cho một số hãng bay nhất định, trong khi gây ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng cũng như toàn ngành hàng không, du lịch.

Dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Mai Thị Thảo, Phó Giám đốc TAT Law firm phân tích rằng đề xuất áp giá sàn vé máy bay của Vietnam Airlines chưa thực sự phù hợp, bởi: Theo Điều 28 Luật cạnh tranh thì Nhà nước sẽ chỉ áp đặt giá đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực độc quyền Nhà nước nhằm kiểm soát, tránh trường hợp thống lĩnh thị trường, gây thiệt hại cho người tiêu dùng. 

Hiện nay, hoạt động kinh doanh vận tải hàng không không phải là lĩnh vực độc quyền Nhà nước. Do đó, căn cứ theo khoản 1 Điều 5 Luật giá thì Nhà nước thực hiện quản lý giá theo cơ chế thị trường; tôn trọng quyền tự định giá, cạnh tranh về giá của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật. Điều này nghĩa là, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải hàng không có quyền đưa ra giá vé, miễn là không vượt qua giá trần mà Nhà nước quy định.

Ngoài ra, việc áp dụng giá sàn sẽ triệt tiêu cơ hội cạnh tranh giảm giá của các hãng hành không, đồng thời người dân không có nhiều vé máy bay giá rẻ, chắn chắn số lượng người đi lại bằng đường hàng không không những không tăng mà có nguy cơ giảm. Từ đó, tác động tiêu cực đến nhiều thị trường điển hình là lĩnh vực du lịch.

"Dịch COVID-19 diễn ra đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ các doanh nghiệp, trong đó các hãng hàng không bị thiệt hại vô cùng nặng nề. Vietnam Airline là doanh nghiệp hàng không có vốn Nhà nước lớn, đã được Nhà nước cho tiếp cận khoản vay lớn với lãi suất 0% nhằm phục hồi và tái tạo hoạt động kinh doanh sau dịch. Thế nhưng chính Vietnam Airline lại cho rằng chi phí gia tăng, thiệt hại sau dịch là lớn nên cần áp dụng giá sàn vé máy bay là không hợp lí. 

Với đề xuất của Vietnam Airline, người tiêu dùng bị bất lợi lớn. Chi phí giá vé máy bay tăng, từ đó đẩy giá các tour du lịch hay dịch vụ kèm theo cũng tăng lên. Nếu vậy, đây chẳng khác nào đặt lợi ích của doanh nghiệp lên hàng đầu, vừa không có lợi cho người tiêu dùng, vừa triệt tiêu sự cạnh tranh giữa các hãng", luật sư Mai Thị Thảo nhận định.

Về đề xuất áp giá sàn của Vietnam Airlines trong giai đoạn hiện nay, đại diện Cục Hàng không Việt Nam (Bộ GTVT), Cục vẫn đang ghi nhận ý kiến của các bên có liên quan và chưa có quyết định gì về vấn đề này.

Báo điện tử Gia đình và Xã hội

- PV Cao Tuân.

http://giadinh.net.vn/thi-truong/vietnam-airlines-doi-ap-gia-san-ve-may-bay-chi-phi-tang-len-nguoi-dan-chiu-thiet-20210407083349872.htm